Το πένθος (η στενοχώρια) επηρεάζει τη μνήμη μας

 Του Γιάννη Α. Αραχωβίτη

Δύο πράγματα είναι σίγουρα, έγραφε ο Βενιαμίν Φρανγκλίνος : ο θάνατος και οι φόροι.

Παρόλα αυτά, κανείς δεν φαίνεται αρκετά προετοιμασμένος για το θάνατο ενός αγαπητού προσώπου. Η στενοχώρια είναι στενοχώρια.

Όλοι μας το έχουμε βιώσει όταν κόπηκε το νήμα ενός φίλου ή ενός συγγενικού μας πρόσωπου. Ο τρόπος που το βιώνει κάποιος μπορεί να είναι διαφορετικός. Άλλος το εκφράζει και άλλος δεν το εκφράζει (το κρατάει μέσα του).

Λόγω δουλειάς, μιλάω με πολλά άτομα (σε διαφορετικά στάδια πένθους), ακούω τον πόνο στη φωνή τους, το βλέπω στη ματιά τους. Έκανα μια μικρή έρευνα στο θέμα και μοιράζομαι μαζί σας λίγες σκέψεις.

Η στενοχώρια δεν αφορά μόνο την απώλεια εξαιτίας ενός θανάτου. Στενοχωριόμαστε για λογής λογής απώλειες και θεωρείται κοινωνικά φυσιολογικό και αποδεκτό. Το χάσιμο της υγείας μας, της δουλειάς μας, ενός κατοικίδιου, όλα είναι εν δυνάμει αιτίες «πένθους». Στατιστικά η διάλυση μιας ερωτικής σχέσης συχνά οδηγεί σε καταστάσεις μακριάς και βαθιάς λύπης και κατάθλιψης.

Αν μπορούσαμε να εξετάσου ψύχραιμα το τι βιώνουμε στην πραγματικότητα, τότε ίσως και να μπορούσαμε το αντιμετωπίσουμε καλύτερα και να συνεχίσουμε πιο άνετα τη ζωή μας.

Σύνθετη θλίψη

Και σαν μην φτάνουν όλα αυτά έχουμε και αυτό που ονομάζεται «σύνθετη ή πολύπλοκη» θλίψη. Όπως γίνεται ευθέως κατανοητό τα πράγματα γίνονται πιο σοβαρά και πολύπλοκα, όταν χρειαζόμαστε όσο ποτέ άλλοτε ηρεμία και σταθερότητα (περίοδος πένθους).

Εδώ το πρόβλημα δεν είναι μόνο συναισθηματικό. Εδώ η στενοχώρια «τρώει» και το σώμα μας (όχι μόνο την ψυχή μας). Το ανοσοποιητικό μας σύστημα βρίσκεται συνεχούς καθεστώς συνεχούς προσβολής, οι ορμονική μας ισορροπία διαταράσσεται , τα επινεφρίδια κάνουν δυσβάσταχτες υπερωρίες. Εξασθενούμε, κουραζόμαστε εύκολα και αρρωσταίνουμε.

Αυτό που σημείωσα (από την έρευνα) είναι οι σοβαρές επιπτώσεις στον εγκέφαλο και ιδιαίτερα στη μνήμη μας. Μια πρόσφατη έρευνα γύρω από τη λειτουργία της βραχυπρόθεσμης μνήμης αποδεικνύει, πέρα αμφιβολίας, ότι θλίψη (όταν κρατάει πολύ) της προξενεί σοβαρή ζημιά. Οι συμμετέχοντες με πολύπλοκη θλίψη, από τη μια μεριά, θυμόνταν τα πάντα σχετικά με τον αποθανόντα. Από την άλλη δεν μπορούσαν να ανακαλέσουν πράγματα που δεν είχαν σχέση μαζί του ή δυσκολεύονταν να σχηματίσουν νέες μνήμες.

Κάποιες άλλες έρευνες δηλώνουν ότι πολλοί θρηνούντες πάσχουν από διαταραχές μετατραυματικού στρες (ptsd), πώς ως γνωστό έχει και αυτό επιπτώσεις στη μνήμη και σε άλλες λειτουργίες του εγκεφάλου. Κάποιες φορές οδηγεί σε περιστατικά πλήρους αμνησίας βασικών δεξιοτήτων.

Τα καλά νέα

Ας γνωρίζουμε αυτά. Ο καθένας θρηνεί, βιώνει και εκφράζει τον πόνο του με διαφορετικό τρόπο και με διαφορετική ένταση. Ανάλογη μπορεί να είναι η ζημιά στη μνήμη μας. Συνήθως, στις «ανάλαφρες» περιπτώσεις, η μνήμη μας επανέρχεται. Στις σοβαρές όμως και μακροχρόνιες περιπτώσεις οι βλάβες μπορεί να είναι σημαντικές και μόνιμες.

Τι μπορούμε να κάνουμε

"Οι στεναχώριες είναι το τίμημα που πληρώνουμε για την αγάπη"- Βασίλισσα Ελισάβετ Β'.

Το πρώτο πράγμα που πρέπει να καταλάβουμε είναι ότι το πένθος είναι μια φυσιολογική και νορμάλ κατάσταση. Έχει και αυτό τα θετικά του σημεία. Σε πρώτη φάση ανακουφιζόμαστε κατά κάποιο τρόπο. Τα υπόλοιπα όμως σωματικά σημάδια (αδυναμίες, κούραση, αρρώστιες, απώλεια μνήμης κ.λ.π.) είναι προειδοποιήσεις για αντίδραση. Δεν μπορούμε και δεν πρέπει να παραμείνουμε σε κατάσταση χρόνιου πένθους. Το τίμημα είναι βαρύ σε σωματικό, ψυχολογικό και νοητικό επίπεδο. Αν χρειάζεται, όταν δεν τα καταφέρνουμε μόνοι μας, καλό είναι να ζητάμε άμεσα βοήθεια από τους ειδικούς.

Προστατέψτε και καλιεργήστε τη μνήμη σας https://www.successmentor.gr/portal/brain-training